بیانیه اتحادیه انجمن های ایرانی علوم ریاضی به مناسبت هفته ریاضیات

با گرامی­داشت روز جهانی زن در ریاضیات، ۲۲ اردیبهشت ماه سال­روز تولد زنده ­یاد خانم مریم میرزاخانی و روز ملی ریاضیات، ۲۸ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام، به استحضار ملت شریف و به ویژه جامعه علوم ریاضی کشور می­ رساند، که علی‌رغم کوشش معلمان، آموزشگران، استادان و علاقه­مندان و دلسوزان تعلیم و تربیت در حوزه ریاضیات، در حال حاضر وضعیت رشته­های علوم ریاضی کشور مناسب نیست و  به سوی وضعیت خطرناک و جبران‌ناپذیر پیش می­رود. از این رو اتحادیه انجمن­های ایرانی علوم ریاضی با عضویت یازده اتحادیه و انجمن علمی مرتبط با ریاضیات کشور، ایده برگزاری  هفته بهار ریاضیات را به منظور بازخوانی و پاسداشت سرآمدان ریاضی کشور به ویژه خانم مریم میرزاخانی (ریاضی دان معاصر ایرانی و نخستین زن و ایرانی برنده جایزه فیلدز) و غیاث‌الدین ابوالفتح عُمَربن ابراهیم خَیّام نیشابوری  (ریاضی‌دان، ستاره‌شناس، دانشمند و شاعر ایرانی قرن پنجم و ششم هجری قمری) و از سوی دیگر در جهت عمومی­ سازی ریاضیات در کشور، اقبال به رشته­ های علوم ریاضی و برون رفت از وضعیت نامناسب موجود پیشنهاد نموده است.

اتحادیه انجمن­ های ایرانی علوم ریاضی بر این باور است، که برای ایجاد شوق نسبت به ریاضیات، علاوه برتوجه به جنبه ­های فکری، خلاقیت، کاربردی و زیباشناختی آن در سطوح مختلف، ریاضیات نقش کلیدی به عنوان مفهوم پایه در حوزه­های فردی و اجتماعی زندگی انسان دارد، از این رو مخاطبان هفته بهار ریاضیات در سراسر کشور دانش­ آموزان، دانشجویان، دانشجومعلمان، معلمان، استادان و خانواده ­ها همراه با فرزندان­شان به ویژه دانش ­آموزان ابتدایی هستند.

از روسای محترم اتحادیه ­ها و انجمن ­های عضو درخواست دارد، با هم­اندیشی اعضای محترم هیئت مدیره خود، برنامه­های متناسب با این رویداد را با استفاده از ظرفیت خانه­ های ریاضیات شهرها، انجمن­ های علمی و آموزشی معلمان ریاضی، دانشکده­­ های علوم ریاضی دانشگاه­ ها و علاقمندان به ریاضیات در سراسر کشور فراهم سازند. امید است دستگاه­ ها و سازمان­ های آموزشی و فرهنگی، مانند وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه­ ها و شهرداری­ ها، نیز از این رویداد ملی در سراسر کشور حمایت نمایند.

اتحادیه انجمن­های ایرانی علوم ریاضی

اردیبهشت ۱۴۰۳

برای دانلود شیوه نامه روی لینک کلیک نمایید: شیوه نامه برگزاری هفته بهار ریاضیات

بسمه تعالی

شیوه­نامه برگزاری هفته بهار ریاضیات

مقدمه

رویداد بهار ریاضیات سالانه، در بازه زمانی۲۸-۲۲ اردیبهشت­ماه، پیش­بینی شده است، که آغاز آن مقارن با زادروز ریاضیدان فقید معاصر ایرانی، مریم میرزاخانی و پایان آن با زادروز حکیم عمر خیام­ نیشابوری، ریاضیدان بنام ایرانی قرن پنجم هجری شمسی، مقارن است. این رویداد سالانه، در پنجاه و سومین نشست هیئت مدیره اتحادیه انجمن­های ایرانی علوم ریاضی در ۶ بهمن۱۴۰۱ برای ایجاد انگیزه در کودکان و نوجوانان ایران به تفکر ریاضی پیشنهاد و به نام هفته بهار ریاضیات نام‌گذاری شد. مجریان این رویداد، مربیان و آموزشگران (آموزگاران و دبیران) زبده و علاقه­مند به آموزش خلاق و شاگردمحور خواهند بود.

۱- اهداف

• ایجاد فرصت برای کودکان و نوجوانان به منظور درک واقعی مفاهیم ریاضی با راهبردهای متفاوت.
• ایجاد انگیزه، علاقه و پرورش استعدادها و توانمندی‌های نهفته کودکان و نوجوانان در درک مفاهیم ریاضی.
• ایجاد شرایط همکاری و گفت‌وگو بین کودکان و نوجوانان برای بررسی و حل مسائلی که با آنها روبه‌رو می‌شوند.

۲- چشم انداز

• گرایش کودکان و نوجوانان به تفکر ریاضی و نهادینه کردن آن توسط مربیان و آموزشگران.

۳- مأموریت

• ترویج فرهنگ ریاضی در حل مسائل روزمره زندگی و بهبود روش‌های آموزش ریاضیات در مراکز آموزشی، از پیش دبستان تا دبیرستان با نمایش نقش ریاضیات در زندگی انسان.

۴- دستورالعمل­ها

• استفاده از بازی­های کاربردی، سازنده و نمایشی مطابق با گروه­های سنی.
• استفاده از بازی‌های با قاعده برای گروه­های سنی ۵ سال به بالا.
• به‌کارگیری مهارت­های فرایندی توسط کودکان با طرح پرسش و گوش سپردن به استدلال کودکان.
• در اختیار قرار دادن وسایل برای ایجاد تجربه در کودکان و نوجوانان.
• ترویج روش‌هایی که مستلزم ایجاد فرصت برای کودکان به منظور کشف مجدد مفاهیم ریاضی به کمک راهبردهای متفاوت آن­ها است. (مثلا مفهوم تقسیم با استفاده از تفریق‌های متوالی تا یافتن آخرین باقی‌مانده.)
• آزادی عمل در کشف راه­های گوناگون حل مسئله توسط کودک و نوجوان.
• طرح پرسش­های کلیدی با زبان ساده از سوی مربی و آموزشگر.
• انگیزش و تشویق کودکان و نوجوانان به پیشگامی در طرح پرسش‌ها و جست‌وجوی پاسخ آنها.
• توضیح و استدلال توسط کودک/ نوجوان برای حل مسئله در بازی­ها (مثلا، جورچین، هزارتو، دوزبازی و …)
• فرضیه‌سازی و ایجاد تفکر قیاسی توسط کودکان و نوجوانان برای اثبات نظراتشان (تفاوت فرضیه با تعریف و نظریه، مثلا اندازه‌گیری با ابزارهای ساده، مانند وجب، گام، مداد، چوب‌کبریت، خط‌کش و ابزارهای اندازه‌گیری طول، زاویه، وزن، …)
• به‌کارگیری ابزارها برای کمک به عینی شدن تجربه یادگیری ریاضی، با توجه به این که کودکان در درک مفاهیم عینی قویتر از مفاهیم ذهنی عمل می‌کنند.
• تقویت تفکر الگوسازی و مدل‌سازی کودکان و نوجوانان (مانند کاغذ و تا، …)
• تقویت تفکر انتزاعی کودکان و نوجوانان با تمرین‌های زیاد در یافتن پاسخ به پرسش‌های چطور و چرا، علاوه بر چگونگی پرسش، یافتن معنای عمیقتر و الگوهای پنهان در پدیده‌های واقعی و درک ارتباط میان آنها.

۵- نحوه اجرای بازی و ریاضی

۱-۵ آماده سازی گروه اجرایی

• آگاهی‌رسانیِ به‌هنگامِ رویداد در شبکه­های اجتماعی برای ایجاد انگیزه در افراد به شرکت در رویداد و دنبال کردن مطالب آن.
• فراخوان از طریق آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سازمان‌های مربوطه و شبکه‌های اجتماعی برای جذب مربیان و اولیای مسئولیت‌پذیر، علاقه‌مند، پویا و دارای تجربه کار با کودکان و نوجوانان.
• تهیه پوستر با محتوایی گویای جنبه‌های گوناگون بازی و ریاضی، دست کم ۴ ماه پیش از برگزاری رویداد، برای شرکت داوطلبان در کارگاه آشنایی با فعالیت‌های پیش‌بینی شده بازی و ریاضی.
• شرایط ثبت نام از مربیان و آموزشگران برای شرکت در کارگاه‌ بر اساس شیوه‌نامه، علاقه‌مندی به کار با کودکان و نوجوانان، مطالعه و آگاهی از رشد همه‌جانبه کودکان و نوجوانان، پیگیری و تعامل و مشارکت در کارگاه‌.
• معرفی مربیان و آموزشگران از طریق فعالیت‌های نمونه‌ای در طول سال و همچنین از طریق انتخاب افراد شرکت‌ کننده در کارگاه، انتخاب دست‌کم ۱۰ نفر از شرکت‌کنندگان واجد شرایط در کارگاه.

۲-۵ تشکیل گروه اجرایی

• تشکیل یک گروه اجرایی از افراد توانمند، مسئولیت‌پذیر و مشارکت‌پذیر برای اثر بخشی مطلوب بر میزان بازدهی هر فعالیت.
• مستندسازی و انعکاس مناسب لحظات به یادماندنی رویداد بهار ریاضیات توسط گروه روابط عمومی.
• تقسیم کار میان افراد گروه اجرایی با توجه به برنامه­ریزی اولیه و در نظر گرفتن توانایی­های هر یک از آنها.

۳-۵ آموزش نیروهای تسهیل‌گر

• برگزاری کارگاه‌های آموزش ریاضی توسط مربیان و آموزشگران برای تسهیل‌گران به منظور آشنایی با ابزارهای آموزشی بر اساس رشد شناختی کودکان و نوجوانان.
• معرفی کتاب­هایی توسط مربیان و آموزشگران برای مطالعه و دانش­افزایی تسهیل‌گران، ارائه طرح فعالیت‌های تسهیل‌گران برای کار با کودکان و نوجوانان با روش غیرمستقیم، نقد و بررسی طرح‌ها در طی چند نشست.
• برگزاری نشست‌های منظم درس‌پژوهی برای انتقال تجربیات تسهیل‌گران، متناسب با نیاز آن‌ها، و درک یکسان از استانداردهای آموزش.
• برگزاری نشست‌های منظم پژوهش در عمل، برای تسهیل‌گران.
• برگزاری نشست‌های پرسش و پاسخ در رابطه با گزارش‌های درس‌پژوهی و پژوهش در عمل.

۴-۵ تقسیم بندی فضا برای اجرای فعالیت‌ها

• تقسیم­بندی فضا، شامل سالن پذیرش، سالن فعالیت­ها بر اساس گروه­های سنی، سالن بازی­های آزاد، سالن نمایشگاه کتاب برای بزرگسالان، سالن بازی های مشارکتی و …
• در سالن پذیرش، دسته‌بندی کودکان بر اساس گروه سنی و هدایت آنها به همراه اولیایشان به ایستگاه های تدارک دیده شده برای هر یک از فعالیت‌ها.
• جنب سالن پذیرش،در نظر گرفتن فضایی برای بازی­های آزاد به همراه یک تسهیل­گر، پیش‌بینی
  غرفه‌ای شامل کتاب‌هایی برای بزرگسالان، بدون کودک، تا حین فعالیت کودکان، اولیای آنها منفعل نباشند.
• بیرون از سالن، پیش‌بینی تعدادی ایستگاه با عناوین: بازی‌های فکری، سا‌خت‌بازی و بازی‌های کلامی. (فعالیت‌ها می‌تواند به صورت مشارکتی در گروه‌های دویا سه نفره انجام شود.)
• حضور تسهیل‌گران در کنار مربیان و آموزشگران در ایستگاه­های مربوطه در تمام روزهای هفته.

۶ روز برگزاری

• مدیریت هیجانات پیش از برگزاری رویداد و کنترل اضطراب هنگام آغاز رویداد، از طریق اجراهای آزمایشی با تعداد محدودی از مربیان، آموزشگران، تسهیل‌گران، کودکان و نوجوانان در طول دست‌کم ۴ ماه پیش از رویداد.
• به منظور تضمین اجرای موفق رویداد برای هر یک از بخش‌های برنامه بازی و ریاضی اهدافی در نظر گرفته شود.
• انعکاس مراسم برگزار شده در شبکه­های اجتماعی پس از پایان رویداد.

۷ سایر موارد

۱-۷ این شیوه‌نامه ناظر به دو بخش است:

• انجام کار نمادین در هفته بهار ریاضیات.
• انجام اقدامات در تمام سال.

   ۲-۷ این شیوه‌نامه در هر یک از بخش‌ها و شهرها، متناسب با شرایط بومی قابل اجرا است و برای تحقق

آن می‌توان کارگروهی متشکل از نمایندگان بخشداری، فرمانداری، شورای اسلامی شهر و روستا،

شهرداری، آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی،

خیرین حامی و سایر نهادها ترتیب داد.

۳-۷  منابع و امکانات اجرای این شیوه‌نامه مشابه با خانه‌های ریاضی و خانه‌های علم سراسر کشور با

مشارکت نهادهای نام‌برده در بند ۷-۲ تحقق می‌یابد.

این شیوه‌نامه در ۷ بخش و ۴۴ ماده توسط کارگروه هفته بهار ریاضیات تدوین شد و در نشست هیئت مدیره اتحادیه انجمن‌های ایرانی علوم ریاضی به تاریخ  ۲۸/۱۰/۱۴۰۲ به تصویب رسید.