مسابقه طراحی سوالات مسابقات آزمایشگاهی

به یاد حق

شیوه نامه اجرایی مسابقه طراحی سؤال استاندارد مسابقات آزمایشگاه علوم تجربی

(ویژه دبیران علوم پایه شاغل در پژوهش سراهای دانش آموزی)

به میزبانی:

قطب کشوری آزمایشگاه علوم تجربی

پژوهش سرای دانش آموزی فرهیختگان ایلام

زمان برگزاری: تیرماه ۱۴۰۲

۱- مقدمه:

پژوهش سرای فرهیختگان ایلام، قطب کشوری آزمایشگاه علوم تجربی در راستای تحقق بند ۷ شرح وظایف قطب کشوری، به منظور ارتقای سطح کیفی طراحی سوالات استاندارد مسابقات آزمایشگاه علوم تجربی اقدام به برگزاری یک دوره مسابقه طراحی سوال استاندارد برای بیست و یکمین دوره مسابقات آزمایشگاهی مطابق با اصول و روشهای مطلوب ارزشیابی می نماید. طراحی سوال تئوری و عملی ویژه دبیران علوم پایه (فیزیک، شیمی، زیست شناسی، زمین شناسی و آزمایشگاه علوم تجربی) شاغل در پژوهش سراهای دانش آموزی سراسرکشور می باشد.

۲- اهداف مسابقه:

ارتقاء سطح کیفی طراحی سوالات استاندارد مسابقات آزمایشگاه علوم تجربی
استفاده از تجارب همکاران شاغل در پژوهش سراهای دانش آموزی در طراحی سوالات استاندارد مسابقات آزمایشگاهی
بهبود سنجش آموخته‌های فراگیران
اصلاح و غنی‌سازی دانش، روش، نگرش و مهارت معلمان و بهبود و متناسب‌سازی ابزارهای اندازه‌گیری
ایجاد رقابت و هماهنگی در دبیران برای طراحی سوالات مفهومی که منطبق با شیوههای نوین یاددهی – یادگیری و فعالیتهای گروهی باشد.
طراحی سوالات مفهومی و استاندراد در جهت تقویت خلاقیت و نوآوری دانشآموزان در مسابقات آزمایشگاه علوم تجربی

۳- شیوه اجرا:

سوالات در قالب فایل word و pdf طراحی شوند. ( همکاران محترم می توانند به صورت انفرادی و یا تیمی ۲ تا ۳ نفره شرکت نمایید.)

در طراحی سوالات موارد زیر لحاظ گردد:

سوالات از نظر تعداد مناسب و شامل سوالات آسان، متوسط و مشکل باشد.
از سوالات (تستی چهار گزینه ای و تشریحی) استفاده شود.
بارم سوالات بخش تئوری ۲۰ نمره و بارم پنج سوال بخش عملی ۸۰ نمره در نظر گرفته شود.
بودجه‌بندی طراحی سوالات به صورت تخصصی طبق جدول منابع آزمون بیست و یکمین دوره مسابقات آزمایشگاهی به شرح پیوست باشد.
حیطههای شناختی (دانش، درک و فهم، کاربرد، …) منطبق با اهداف کتاب درسی رعایت شود. (پیوست شماره ۲)
سوالات علاوه بر سنجش قدرت خلاقیت و نوآوری میزان کاربردی نمودن آموخته های دانش‌آموزان را در مباحث عملی و آزمایشگاهی اندازه‌گیری کند.
کیفیت نگارش و خوانا بودن سوالات رعایت شود.
مشخصات کامل در سربرگ طراحی سوالات مسابقات آزمایشگاهی درج شود.
نحوه نمرهگذاری هر سوال متناسب با سوال باشد.
برای آزمون پاسخنامه نوشته شود.

۴- نحوه ارسال آثار:

شرکتکنندگان عزیز میبایست آثار خود را از طریق لینک زیر در سایت ارسال نمایند. مستندات ارسالی شامل فایل word با حجم حداکثر ۲۰ مگابایت میباشد.

۵- زمان بندی مسابقه:

مهلت ارسال آثار: ۱۰ تیرماه ۱۴۰۲
اعلام نتایج نهایی: ۱۷ تیرماه ۱۴۰۲

۶- نحوه داوری آثار و تجلیل از برگزیدگان:

ارزیابی آثار توسط هیئت داوران و مطابق با جدول موجود در پیوست ۳، انجام شده و آثار برگزیده مورد تجلیل قرار میگیرند. آثار برگزیدهی جهت تشکیل بانک اطلاعاتی مسابقات آزمایشگاهی در استانهای کشور در سایت بارگذاری خواهند شد.

پیوست شماره ۱

منابع آزمون جهت طراحی سوالات مسابقات آزمایشگاه علوم تجربی

با توجه به اینکه مسابقات آزمایشگاهی به صورت تخصصی در رشته های فیزیک، شیمی، زیست شناسی و زمین شناسی در پایه دهم و یازدهم تجربی و ریاضی به صورت مجزا برگزار می شود، لازم است سوالات از منابع زیر برای رشته مورد نظر با رویکرد مسابقات آزمایشگاهی و فرآیندهای عملی طراحی شود.

جدول ۱ : منابع از بخش های عملی ، کاربری و فعالیت های آزمایشگاهی ارائه شده در کتاب های درسی مذکور باشد ( نه مباحث تئوری )

رشته	پایه	منابع آزمون
رشته	پایه	منابع آزمون
فیزیک	دهم	فیزیک ۱ و آزمایشگاه علوم تجربی ۱
فیزیک	یازدهم	فیزیک ۱ و ۲ و آزمایشگاه علوم تجربی ۱و۲
شیمی	دهم	شیمی ۱ و آزمایشگاه علوم تجربی ۱
شیمی	یازدهم	شیمی ۱و۲ و آزمایشگاه علوم تجربی ۱ و۲
زیست‌شناسی	دهم	زیست‌شناسی ۱ و آزمایشگاه علوم تجربی ۱
زیست‌شناسی	یازدهم	زیست‌شناسی ۱و۲ و آزمایشگاه علوم تجربی ۱و۲
زمین‌شناسی	دهم	آزمایشگاه علوم تجربی ۱
زمین‌شناسی	یازدهم	زمین شناسی و آزمایشگاه علوم تجربی ۱و ۲

پیوست شماره ۲

هدفهای حیطه شناختی، روانی- حرکتی بر اساس طبقهبندی بلوم در شش سطح قرار میگیرند:

۱- دانش:

دانش، تکرار پاسخهایی است که قبلاً در موقعیتهای یادگیری تمرین و آموخته شدهاند. این پله شامل یادآوری (بازخوانی و بازشناسی) امور است. بازشناسی و یادآوری آموختهها، مانند مفاهیم، اصطلاحات، قواعد و اصول، از مطالب جزئی تا کلی را شامل میشود. در این سطح، کسب دانش و گسترش اطلاعات و آگاهی، یکی از متداولترین و مهمترین هدفهای آموزشی به شمار میرود. شناخت در این مرحله شامل دانش اصطلاحات، دانش طبقهبندیها ، دانش اصول و قوانین، دانش نظریهها و ساختها، دانش روشها و ملاکها، و… است.

۲- فهمیدن:

توانایی درک منظور یا مقصود یک مطلب را گویند بنابراین، فهمیدن به پاسخهایی بیشتر از آنچه قبلاً تمرین و آموخته شدهاند، نیاز دارد. این پاسخهای اضافی عبارتند از ترجمه کردن یا برگردان، تفسیر کردن، خلاصه کردن، کشف شباهتها و تفاوتها.

فهمیدن عبارت است از درک و دریافت معنا و مفهوم ظاهری و پنهان در یک مطلب و نیز بیان آن با عبارات و جملاتی که خود دانشآموز میسازد.

۳- کاربرد:

توانایی استفاده از امور انتزاعی، قواعد و قوانین، اصول، اندیشهها، روشها در موقعیتهای عینی و عملی؛ به کار بستن آموختههای پیشین در موقعیتهای نوین و حل مسائل جدید و یا استفاده از مطالب و مفاهیم نظری در موارد و موقعیتهای عملی زندگی، در سطح کاربرد قرار دارد.

به بیان دیگر، هدف در سطح کاربرد عبارت است از توانایی استفاده از مفاهیم انتزاعی، اصول علمی، قوانین، اندیشهها، فرضیهها، قضایا و روشها در موقعیت مناسب و جدید، بدون این که هیچ گونه راهحلی ارائه شود. کاربرد فراتر از فهمیدن است در این سطح، وقتی به دانشآموز مسئله‌ی تازه‌ای داده میشود، او از مفاهیم انتزاعی مناسب بهره میگیرد و مسئله را حل میکند بدون اینکه لازم باشد به او گفته شود، از کدام مطالب انتزاعی یا اصول و قوانین استفاده کند.

۴- تجزیه و تحلیل:

توانایی شکستن یک مطلب یا یک موضوع به اجزا و عناصر تشکیل دهنده است. تحلیل به معنای تقسیم مطالب کلی به اجزای تشکیلدهنده آنها ، تعیین اجزا و کشف و بیان روابط بین قسمتهای متفاوت یک مطلب، و نحوهی سازمانبندی آنها، و شناخت اصول حاکم بر ساخت آن مطلب است. در این سطح از دانشآموز انتظار میرود که: موضوع را به اجزای تشکیلدهنده آن تجزیه کند؛ روابط میان عناصر را مشخص کند؛ اصول سازمانی را شناسایی کند یعنی شناخت آرایش و ساخت موضوع، که آن را به صورت یک کل یک یکپارچه نشان میدهند.

۵- ترکیب:

ترکیب، توانایی پهلوی هم گذاشتن عناصر و اجزا برای ایجاد یک الگو یا ساختار نوترکیب است، که بلوم و همکارانش برا ی آفرینندگی یا خلاقیت به کار بردهاند. ترکیب به معنای ابداع و ساختن طرحی نو با استفاده از دانستههای پیشین و خلق یک اثر علمی، ادبی، هنری و یا فنی است. در ترکیب، از دانشآموز خواسته میشود در محدوده تعیین شده، به وسیله مسائل یا مواد در چارچوب نظری و روشی خاص، از خود خلاقیت نشان دهد.

۶- ارزشیابی:

توانایی قضاوت یا داوری کمی و کیفی درباره امور با توجه به ملاکهای معین. در این سطح دانشآموز میتواند به طور آگاهانه درباره ارزش کارها، اندیشهها، راه حلها و روشها ، داوری کند.

به دلیل نزدیکی بیش از حد طبقات حیطه شناختی به استثنای پله دانش، مجزا کردن طبقات شناختی از یکدیگر کار بسیار سخت و تخصصی و دشوار است.

پیوست شماره ۳

فرم داوری

	ملاکهای ارزشیابی	امتیاز
۱	استفاده از سوالات آسان، متوسط و سخت و تعداد مناسب سوالات	۱۵
۲	استفاده از سوالات (تستی چهار گزینه ای و تشریحی)	۱۰
۳	طراحی پنج آزمایش جهت ارائه در بخش عملی ( با استفاده از وسایل روی میز کار آزمایشی را انجام دهد و یا بدون هیچ وسیله ای آزمایشی را طراحی نماید.)	۱۵
۴	استفاده از حیطههای شناختی (دانش، درک و فهم، کاربرد، …)	۱۰
۵	سنجش قدرت خلاقیت و نوآوری دانش‌آموزان	۱۵
۶	رعایت کیفیت نگارش و خوانا بودن سوالات	۱۰
۷	درج مشخصات کامل در سربرگ مسابقات آزمایشگاه علوم تجربی	۵
۸	متناسب بودن نحوه نمره گذاری هر سوال با محتوای سوال	۵
۹	پاسخنامه آزمون	۱۵
	مجموع	۱۰۰